Η επαφή με την τέχνη από την παιδική ηλικία (και μία πρόταση βιβλίου)

Τα τελευταία 2 χρόνια είχαμε την τύχη να είμαστε σε ένα σχολείο (προσχολικής ηλικίας) που έχει έναν διαφορετικό τρόπο προσέγγισης της τέχνης σε σχέση με τα όσα έχω δει σε άλλα σχολεία. Και ομολογώ ότι έχοντας παράλληλη επαφή με το δημόσιο δημοτικό που είναι -πλέον- το μεγάλο μας παιδί, η σύγκριση είναι άνιση κι απογοητευτική.

Στο δημοτικό η ενασχόληση με το μάθημα των Εικαστικών, περιλαμβάνει ζωγραφική και πάλι ζωγραφική και ορισμένες χειροτεχνίες, κάποιες φορές με αυθαίρετο θέμα, κάποιες φορές θεματική, ανάλογα με την εποχή (Χριστούγεννα, Πάσχα κλπ), χωρίς κανένα ενδιαφέρον και -για μένα- χωρίς ουσία. Τι προσφέρει σε ένα παιδί κάτι που το κάνει χαλαρά και στο σπίτι του, όποτε θέλει;

Σε αντίθεση με αυτή την εικόνα, το μικρότερο παιδί μας στο (ιδιωτικό) προνήπιο είχε την ευκαιρία να προσεγγίσει εντελώς διαφορετικά την τέχνη. Πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις σε διαφορετικούς μουσειακούς χώρους, όπου το παιδί είχε την ευκαιρία να περιηγηθεί, να συζητήσει, ακόμα και να δημιουργήσει βάσει αυτών που είδε. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ανάλογα με τον χώρο, επιτρεπόταν στα παιδιά να αγγίξουν ορισμένες δημιουργίες (γλυπτά κυρίως). Και όλα αυτά, αφού είχε προηγηθεί συζήτηση στο σχολείο τις προηγούμενες μέρες και τα παιδιά πήγαιναν στην εκδρομή τους με πληροφόρηση και προσμονή.

Όλο αυτό δημιούργησε στο παιδί μας ένα ενδιαφέρον για τις τέχνες και τα μουσεία. Είτε αυτά αφορούσαν αρχαιολογικούς χώρους ή σύγχρονη τέχνη. Έχει δείξει μία απίστευτη περιέργεια.

Προσπαθώντας να συνεχίσω να την εμπνέω σχετικά κι εκτός σχολείου, αγόρασα κάποια στιγμή ένα βιβλίο για παιδιά άμεσα σχετικό με τέχνη, το οποίο είναι πλέον το αγαπημένο της βιβλίο.

Πρόκειται για το «Μάρκ Σαγκάλ, Ο Ακροβάτης του Ονείρου», της Φίλιας Δενδρινού, από τις εκδόσεις Λιβάνη.

Η εικονογράφηση είναι όλη από πίνακες του Μάρκ Σαγκάλ με την αγαπημένη του θεματολογία: το τσίρκο, τους ακροβάτες και τους κλόουν. Είναι μαγικό πώς τα παιδιά χάνονται στις εικόνες και αναλύουν με τον δικό τους τρόπο, ακολουθώντας τη ροή των σκέψεων που τους προκαλεί το θέαμα. Αυτό ακριβώς, δηλαδή, που είναι ο σκοπός της τέχνης. Να προβληματίσει, να ταξιδέψει σε σκέψεις και συζητήσεις που πολλές φορές είναι και πέρα από τις προθέσεις του καλλιτέχνη.

Στη συνέχεια είδα ότι το βιβλίο αυτό ανήκει σε πιο εκτεταμένη σειρά με τον τίτλο «Η τέχνη σαν παραμύθι» και περιλαμβάνει κι άλλα βιβλία της ίδιας συγγραφέως (υπάρχουν εδώ και μια 10ετία… αλλά τώρα τα ανακάλυψα εγώ) και βασισμένα σε διάφορους καλλιτέχνες:

«Το καπέλο του καλλιτέχνη, Βινσέντ Βαν Γκογκ»

«Αγαπημένο μου Ημερολόγιο, Ιμπρεσιονιστές Ζωγράφοι»

«Ο κηπουρός της Φύσης, Ναϊφ Ζωγράφοι»

«Το νυσταγμένο φεγγάρι, Paul Klee»

«Το θαλάσσιο τσίρκο, Χουάν Μιρό»

Νομίζω θα τα πάρω όλα.  Είναι κι ένας απολαυστικός τρόπος να αποκτήσουν τα παιδιά μια διασκεδαστική επαφή με την τέχνη και τους πίνακες, παράλληλα με την επίσκεψή μας σε χώρους τέχνης.

Τελευταίο μας «κόλλημα» είναι η Ακρόπολη. Μετά την επίσκεψή μας στο μουσείο της και την παρακολούθηση του βίντεο που προβαλλόταν μέσα στο μουσείο για την ιστορία της, ζητάνε διαρκώς να πάμε να τη δούμε από κοντά. Η μικρή κατάσχεσε κι ένα βιβλίο της γιαγιάς της για την Ακρόπολη και το ξεφυλλίζει διαρκώς. Και είναι το επόμενο project.

Δε θα ήταν υπέροχο να είχαν την ευκαιρία τα παιδιά να αποκτούν από νωρίς επαφή με την τέχνη και τους καταξιωμένους αντιπροσώπους της; Και κυρίως μέσω του σχολείου, όπου λαμβάνουν τόσα και τόσα ερεθίσματα.

Και, γιατί όχι, να επιχειρήσουν να αντιγράψουν γνωστούς πίνακες, όπως στην Ακαδημία Ζωγραφικής που αναφέρει η Δάφνη στο blog της. Ακόμα ένας τρόπος επαφής με γνωστά έργα και ευκαιρία να δουν την προσπάθεια που χρειάστηκε και το πώς κάθε παιδί αποδίδει αυτό που βλέπει.

Τροφή για σκέψη λοιπόν!