Ωραίες και οι βόλτες, οι διακοπές, ωραία και τα πάρτυ, ωραίες και οι αναρτήσεις με τα επιτεύγματα, τις σκανταλιές, τις φιλίες των παιδιών. Όλα ωραία.
Αλλά πώς βλέπουν τα παιδιά μας τον κόσμο;
Τα πρώτα χρόνια είμαστε το μυαλό, τα μάτια και τα αυτιά τους. Μπορεί να βλέπουν, τα ακούνε, να νιώθουν, αλλά ουσιαστικά απορροφούν αυτά που τους προσφέρουμε εμείς. Αυτά που τους «σερβίρουμε», ας το πω έτσι. Και μην απατάστε θεωρώντας ότι «μικρά είναι ακόμα και δεν καταλαβαίνουν». Αντιλαμβάνονται ευρύτατη γκάμα συναισθημάτων, ευρύτερη ενός ενήλικα, που στην πορεία διδάσκεται να αναισθητοποιείται απέναντι σε ορισμένα ερεθίσματα. Προσλαμβάνουν την αγάπη μας, τις διαθέσεις μας, αλλά και τα συναισθήματά μας απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο. Την αντιπάθεια, τη συστολή, το μίσος ενδεχομένως. Το τι είναι για μας αποδεκτό και τι απαράδεκτο.
Πού θέλω να καταλήξω.
Μεγαλώνοντας ερχόμαστε αντιμέτωποι με ερωτήσεις των παιδιών σχετικά με τον κόσμο μας, που πολλές φορές μας φέρνουν σε δύσκολη θέση ή μας πιάνουν απροετοίμαστους.
Τι σημαίνει πεθαίνω; Γιατί πεθαίνουμε; Πού πηγαίνουμε όταν πεθαίνουμε;
Υπάρχουν παιδιά που πεινάνε; Υπάρχουν παιδιά που δεν έχουν γονείς; Υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν σπίτι;
Μπορεί να παντρευτεί άντρας με άντρα; Μπορεί μια γυναίκα να αγαπάει μια άλλη γυναίκα; Μπορούν να κάνουν παιδιά;
Υπάρχουν μαύροι άνθρωποι; Και γιατί είναι μαύροι; Και υπάρχουν κι άλλα χρώματα;
Πώς γίνονται τα παιδιά; (κλασσικό)
Νομίζω οτι πλέον έχω έρθει αντιμέτωπη με όλες αυτές τις ερωτήσεις μία προς μια, ανα τα χρόνια. Και γνωρίζω πολύ καλά οτι πολλές από αυτές είναι κόκκινο πανί για πολλούς.
Και ίσως να μπαίνω και η ίδια στο στόχαστρο τώρα.
Αλλά δεν εθελοτυφλώ, δε θεώρησα ποτέ ότι αυτός ο κόσμος είναι αγγελικά πλασμένος, ούτε θέλω να παιδιά μου να τον θεωρούν ως τέτοιο. Ζούμε σε έναν κόσμο ανθρώπινο, βαθειά ευάλωτο, βαθειά προβληματικό όσο και όμορφο. Κι είναι ένας κόσμος που αλλάζει διαρκώς. Και θέλω να τα παιδιά μου να ξέρουν να προσαρμόζονται. Να ξέρουν να το παραδέχονται όταν κάνουν λάθος και να ξέρουν να ζητούν συγνώμη. Και να βρίσκουν τη δύναμη να επαναπροσδιοριστούν και να ξεκινούν από την αρχή, αν χρειαστεί.
Κι ας γνωρίζω οτι όλα αυτά είναι ουσιαστικά πράγματα που θα πρέπει να μάθουν μόνα τους «the hard way» όπως λένε και στο χωριό μου. Δηλαδή παθαίνοντας. Γιατί οταν τρως τα μούτρα σου, το μάθημα γίνεται πιο ουσιαστικό, σε ποτίζει και γίνεται κτήμα σου.
Γιατί μου ήρθε να μιλήσω για όλα αυτά; Δεν είναι κάτι που μου ήρθε τώρα. Και θεωρώ οτι απασχολεί μόνιμα τους περισσότερους.
Ανήκω στους γονείς που επιλεγουν να λένε την αλήθεια στα παιδιά τους. Με τρόπο – όσο γίνεται- που να μην τα σοκάρει ή να τα φοβίσει, αλλά την αλήθεια. Όχι ψέματα.
Όταν ψόφησε η σκυλίτσα μας, για παράδειγμα, τους το είπαμε. Ήταν άρρωστη, ηλικιωμένη, δεν μπορούσε να ζήσει άλλο. Δεν την είδαν να ψοφάει μπροστά τους, δεν έχει νόημα να έχουν μια τέτοια εικόνα σε τόσο μικρές ηλικίες (κι ας υπάρχουν σε αυτό τον κόσμο παιδιά που έχουν δει τους γονείς τους να σφάζονται μπροστά στα μάτια τους), αλλά ήξεραν. Δεν θα την ξαναέβλεπαν. Κι άλλωστε, είναι ο πιο «ήπιος» θάνατος/ αποχωρισμός που έχουν να βιώσουν, αυτός του κατοικιδίου. Όταν με ρώτησαν γιατί κλαίω, τους είπα απλά στεναχωριέμαι που δε θα την ξαναδώ και θα μου λείψει. Και μετά μαθαίνουμε να συνεχίζουμε τη ζωή μας, ακριβώς επειδή κάποτε τελειώνει και δεν έχει νόημα να τη σπαταλάμε με φόβους και στενοχώριες.
Έχω μάθει, μεγαλώνοντας άλλους ανθρώπους, να μην κριτικάρω ασύστολα τους γύρω μου, να μην πετάω κουβέντες απερίσκεπτα, να μαθαίνω στα παιδιά μου να μπαίνουν και στη θέση των άλλων και να προσπαθούν να δουν τα πράγματα μέσα από τα δικά τους μάτια και τις δικές τους συνθήκες. Να μη βιάζονται να κρίνουν και, κυρίως, να κατακρίνουν.
Για την ενσυναίσθηση θα σας πω τώρα; Για αυτά που έχουν ειπωθεί ξανά και ξανά κι από ανθρώπους πιο ειδικούς από μένα; Όχι.
Απλά, επειδή υπέπεσα σε διάφορα ατοπήματα ως γονιός και ως άνθρωπος, κι άλλαξα πολύ κι ακόμα συνεχίζω να εξελίσσομαι, κλίνω προς κάποια βασικά συστατικά σε ό,τι αφορά τη διαπαιδαγώγηση.
- σεβασμός στον εαυτό μας, το σώμα μας, τις ανάγκες, τα θέλω μας. Που όμως να μην καταπατά το επόμενο
- σεβασμός στους γύρω μας, στα δικά τους όρια, στις δικές τους ανάγκες, στα δικά τους θέλω (που μπορεί να είναι κι εκ διαμέτρου αντίθετα από τα δικά μας)
- αγάπη για το περιβάλλον και τη φύση. Αδιαπραγμάτευτο και σαφές. Τους είναι αδιανόητο να πετάξουν κάτω σκουπίδια, ας πούμε. Ή να χτυπήσουν ζώο.
- αποδοχή της διαφορετικότητας. Ακόμα και για διαφορετικότητες που είναι εκτός του περιβάλλοντός τους, αλλά υφίστανται.
- διαρκής υπενθύμιση των παραπάνω. Γιατί είναι παιδιά και παρασύρονται. Γιατί μεγαλώνουν κι έρχονται σε επαφή με όλο και περισσότερο κόσμο κι αναρωτιούνται «γιατί οι γύρω μας να συμπεριφέρονται έτσι; Και μήπως δεν πειράζει αν κάνω κι εγώ το ίδιο»;
Δυστυχώς κι ευτυχώς, γεννιόμαστε και παραμένουμε ατελείς. Ζούμε με πάθη κι αγωνίες, αλλά μπορούμε να αλλάξουμε, μπορούμε να γίνουμε πάντα μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας και μπορούμε να μεγαλώσουμε ανθρώπους που θα είναι καλύτεροι από εμάς.
Και κυρίως μπορούμε να μεγαλώνουμε ανθρώπους με ανοιχτό μυαλό. Όχι με παρωπίδες.
Αυτό το quote που λέει οτι «τα μυαλά είναι σαν τα αλεξίπτωτα- λειτουργούν καλύτερα όταν είναι ανοιχτά», πάντα το έβρισκα πολύ πετυχημένο.
Precious Quests 